Sociaal democratische straatnamen deel 4

Henriette Roland Holst Laan Coevorden

Henriette Roland Holst-van der Schalk werd geboren op 24 december 1869 in Noordwijk-Binnen. Haar roepnaam was Jet.

Roland Holst groeide op in het welgestelde, liberaal-christelijke gezin van notaris Theodoor Willem van der Schalk en Anna Ida van der Schalk-van der Hoeven. Zij ging vier jaar op kostschool in Velp en studeerde Frans in Luik.

Al snel kwam Henriettes talent als dichteres tot ontwikkeling. Ze trouwde in 1896 met de beeldend kunstenaar Richard Roland Holst (Rik) en raakte bevriend met de dichter Herman Gorter, die haar aanzette tot het lezen van Das Kapital van Karl Marx. In diezelfde tijd werd ze politiek actief en begon haar carrière als schrijfster op politiek, historisch en filosofisch gebied.

Op 27-jarige leeftijd werd Roland Holst lid van de SDAP(voorloper PvdA). Ze was daarna avond aan avond bezig in rokerige zaaltjes arbeiders op te roepen tot strijd om hun armzalige lot te verbeteren. Ze kwam in het partijbestuur, en werd in 1900 afgevaardigd naar de Internationale. Op internationale congressen, onder meer de Zimmerwaldconferentie in 1915, had zij ook contact met vooraanstaande marxisten zoals Karl Liebknecht, Rosa Luxemburg en Leon Trotski. Na de Russische revolutie werd ze communiste. Later zou zij in in deze politieke richting teleurgesteld raken en zich meer op religieus terrein begeven.

In 1911 stapte Roland Holst, als orthodox marxiste, uit de SDAP. In tegenstelling tot de meeste andere orthodoxe marxisten, stapte ze niet onmiddellijk over naar de SDP (de latere CPN); tegen het advies van Rosa Luxemburg in bleef ze enige jaren partijloos. Wel richtte ze in 1915, samen met een aantal SDAP- en SDP-leden, de Revolutionair Socialistische Vereeniging op. Deze ging een jaar later in de SDP op, waarbij ook Roland Holst overstapte.

‘Rode Jet’ speelde ook een rol tijdens de revolutionaire woelingen van november 1918. Op 13 november trok ze met David Wijnkoop aan het hoofd van een stoet op naar de Oranje-Nassau Kazerne in Amsterdam, om zich “met de huzaren te verbroederen”. Ingrijpen van de ordetroepen kostte twee doden, de enige slachtoffers van de “revolutie die niet doorging”

In 1927 brak zij met de CPH.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog was ze actief in het verzet, als redacteur van het verzetsblad De Vonk, later De Vlam. Hoewel steenrijk kon ze zeker geen ‘salonsocialist’ worden genoemd. Haar rijkdom stond echter wel in schril contrast met het door haar uitgedragen orthodoxe marxisme.

Aan het eind van haar leven schreef ze de autobiografie Het vuur brandde voort. Ze overleed op 21 november 1951 op 82-jarige leeftijd. Voor haar geboortehuis in Noordwijk is in 1969 een borstbeeld geplaatst.

Bron: https://nl.wikipedia.org/wiki/Henriette_Roland_Holst