Beschouwingen begroting

Voorzitter, leden van de raad, college, publiek en overige toehoorders,

De begroting 2020 laat zien dat we er goed voorstaan. Er is een gezonde financiële reserve, ruimte om te investeren en ook het meerjarig perspectief geeft alle aanleiding om te stellen dat we met vertrouwen de toekomst tegemoet kunnen. 

De PvdA fractie kan dan ook instemmen met de manier waarop het college de discussie over de OZB heeft vertaald. Een geringe daling van lasten voor woningeigenaren en een geringe stijging voor bedrijven. Wij zien het als een goede eerste stap en ook met de opmerking van de wethouder financiën, dat we op den duur toe moeten groeien naar het landelijk gemiddelde, kan de PvdA fractie prima leven.

Al met al een begroting om trots op te zijn. Een resultaat dat gebouwd is op de harde keuzes die we in het verleden moesten maken en de financiële discipline die vervolgens jaren is volgehouden. We zien nu ruimte om weer te investeren. Het college doet ons tal van voorstellen, totaal 18 stuks die op geld gezet zijn, en een vijftal waarbij dat nog moet. De PvdA fractie gaat akkoord met deze voorstellen. Met het simpelweg akkoord gaan doen we al die voorstellen veel tekort, zij verdienen eigenlijk alle aandacht in deze beschouwing, helaas hebben we daar simpelweg de tijd niet voor. 

Natuurlijk zijn we in Coevorden van doe maar gewoon, dat is al gek genoeg, maar wat gepaste trots op wat er allemaal tot stand wordt gebracht en dat ook uitdragen is hier toch wel op zijn plek. Het college en raad zouden zich daar best wat meer ruimte voor mogen gunnen.

Naast alle mooie voorstellen hebben wij ook nog plannen op het netvlies waar ook nog geld achteraan zal moeten, zoals het integraal huisvestingsplan voor het basisonderwijs. In fase 1 van het IHP, die loopt tot 2022 zitten o.a. de basisscholen in Schoonoord. Wij zien daar mooie kansen: een nieuw multifunctioneel gebouw, waar ook andere voorzieningen zoals sport, bibliotheek, dorpshuis etc. bij zouden kunnen aansluiten. Wij stellen ons voor dat dit in een volgende kaderbrief of begroting ook zijn plek zal krijgen. 

Voorzitter, de PvdA fractie wil aandacht vragen voor een aantal specifieke onderwerpen en daar met moties aanvullende voorstellen voor op tafel leggen.

Laaggeletterdheid

Hoewel de gemeente Coevorden al jarenlang aandacht heeft voor dit onderwerp, blijft mijn fractie schrikken van de cijfers die genoemd worden. En als je nadenkt over de gevolgen die laaggeletterdheid voor mensen en de samenleving heeft, dat kun je moeilijk anders dan er een onbehaaglijk gevoel aan overhouden. 

Wij hebben niet de wijsheid in pacht of het ei van Columbus, maar wij denken wel dat het mogelijk moet zijn het beleid te intensiveren en effectiever te maken. Wij stellen daarom bij motie voor een eenmalig bedrag van 50.000 euro vrij te maken om een ‘doorbraakaanpak’ op laaggeletterdheid te ontwikkelen in 2020. Natuurlijk is het reëel te verwachten dat dit in 2021 met structureel geld ondersteund moet worden. 

Ik lees het dictum van de motie voor:

Voorzitter,

Trouw kwam onlangs met het bericht dat het aantal mensen dat de energie rekening niet kan betalen dreigt te verdubbelen. Inmiddels is de term ‘energiearmoede’ aan het Nederlands vocabulaire toegevoegd. Stijgende tarieven en vooral stijgende belastingen worden als belangrijke oorzaken voor die verdubbeling gezien. Arme huishoudens besteden meer dan 10% van hun inkomen aan de gas en elektriciteitsrekening.  

Voorzitter, hoewel dit landelijk beleid is en we daar op zich niet zoveel aan kunnen veranderen, kunnen we wel kijken hoe we mensen met een laag inkomen kunnen helpen om minder energie te verbruiken. Een kleine eerste stap zou volgens onze fractie het beschikbaar stellen van een pakket aan energiebesparende maatregelen aan minima kunnen zijn. Te denken valt aan led-lampen, waterbesparende douchekoppen, tochtstrippen, etc. Het één en ander moet natuurlijk afgestemd met deskundigen en woningbouwcorporaties.

Aan de ene kant helpt dat direct om het probleem te verkleinen, en aan de andere kant draagt het bij aan de vergroting van het bewustzijn. Dat dat dan ook nog bijdraagt aan onze duurzaamheidsdoelstellingen is mooi meegenomen. 

Ik lees de motie voor

Voorzitter, ik stap over naar een ander onderwerp, Afvalstoffenheffing.

Het is onze fractie opgevallen dat er een relatief geringe spreiding zit in het tarief voor één- en meer persoons huishoudens. Ook kent Coevorden maar twee tarieven. 

Eenpersoonshuishoudens lijken relatief veel afvalstoffenheffing te betalen. Een echte onderbouwing voor de verhouding tussen de tarieven lijkt er niet te zijn. Wij denken dat er uiteindelijk niet te ontkomen is aan het creëren van een directe relatie tussen de hoeveelheid aangeboden afval en de hoogte van het tarief.

Een tussenstap zou kunnen zijn een redelijke relatie aanbrengen tussen de grootte van het huishouden en het tarief, uitgaande van een gelijkblijvende opbrengst. 

Wij vragen het college bij motie dit te onderzoeken en de raad over de mogelijkheden te informeren, zodat we hier bij de behandeling van de begroting 2021 een gefundeerd besluit over kunnen nemen. 

Voorzitter ik kom aan het laatste onderwerp wat de PvdA fractie op tafel wil leggen. En dat raakt aan de vraag: wat voor gemeente wil Coevorden op langere termijn zijn?

Stad Coevorden maakt de transitie van winkelstad naar bezoekersstad. En dat is niet alleen omdat we dat graag willen, maar vooral omdat er concrete opgaven liggen door leegstand, verpaupering, en een middenstand die het moeilijk heeft. 

Als we op een wat abstracter niveau naar het buitengebied van de gemeente Coevorden kijken, dan vraagt de PvdA fractie zich af, wat zijn dan de vragen die we de komende jaren moeten beantwoorden? Krimp leidt tot druk op voorzieningen, tot veranderd ruimte gebruik, en zal zijn invloed hebben op de woningmarkt. En als we niet oppassen, uiteindelijk op de leefbaarheid. 

Ook in de dorpen heeft de nog resterende middenstand het moeilijk. In de landbouw is de vraag naar een breder en bestendiger verdienmodel inmiddels evident. Werkgelegenheid in eigen omgeving wordt een vraagstuk. De energie transitie zal grote invloed hebben op ruimtegebruik en het aanzien van ons landschap. We zien problemen rond minder vitale vakantieparken.

Maar wij zien ook de kracht van ons  buitengebied. In mensen, in authentieke Drentse cultuur en historie, in oeroude dorpen, in innovatieve landbouw, prachtige natuur, in het verhaal van veen en zand. 

In stad Coevorden is een goed proces gelopen voor het centrum, met brede betrokkenheid van alle partijen. Dat heeft een mooie visie opgeleverd met veel aandacht voor historie, kunst en cultuur. Wij denken dat de gedachte van het uitbouwen van de bezoekersfunctie van onze gemeente, door het versterken van juist die krachtpunten, in onze hele gemeente uitgerold zou kunnen worden. Coevorden heeft prachtige verhalen te vertellen en zou het gebied daarmee krachtig kunnen positioneren.

In feite vragen wij het college om samen met de dorpen een strategische visie te ontwikkelen voor de gemeente. Een visie die vertaald kan worden in uitvoeringsplannen, waar uiteindelijk de politieke afweging over kan worden gemaakt in de raadzaal. Waar  we met elkaar in zorgvuldige weging van het algemeen belang bepalen waar de financiën van de samenleving aan besteed kunnen worden. 

Ons inziens is het zinloos te speculeren over bedragen die in het buitengebied besteed moeten worden. Want zonder visie en plannen zijn het slagen in de lucht. En hoewel we niet armlastig zijn, is onze fractie niet vergeten waar we vandaan zijn gekomen, en hoeveel pijn het de samenleving heeft gedaan om er weer bovenop te komen. 

Voorzitter, ter afsluiting, dient mijn fractie de volgende motie in: